açık bankacılık geliyor mu?

“api de sevgi de paylaştıkça çoğalır” diye bir yazı yazmıştım açık bankacılık üzerine. yaklaşık 2 yıl olmuş.

o dönem düşündüklerim halen geçerliliğini koruyor; bankaların api’lerini açarak open banking modelini desteklemeleri finans dünyasındaki tüm oyuncuları etkileyeceği için farklı iş modellerinin ortaya çıkması kaçınılmaz. fakat bu nokta bir paradigma değişimini de beraberinde getiren, hayata geçirmesi de oldukça zor bir süreç.

avrupa birliği, halen açık bankacılık düzenlemelerini tam anlamıyla hayata geçiremedi. her sorun bir başka sorunu da beraberinde getirdiği için sürekli uyum tarihleri ertelenip duruyor. SCA (strong customer authentication / güçlü kimlik doğrulama) 2020 sonuna kadar uzatıldı. yaşanan pandemi hayatı bir çok açıdan olumsuz etkilediği için buradaki tarihin daha da ertelenebileceğini düşünüyorum.

peki bu yeni kimlik doğrulama yöntemi neden önemli? veri sahibinin, verisini istediği gibi taşıyabilme hakkı ve tüm işlemlerini dijital ortamda gerçekleştirmesi nedeniyle, veri sahibinin gerçek veri sahibi olduğunu kanıtlamak kritik önem taşıyor. fakat bu durum tüm ödeme servis sağlayıcıları ve dolayısıyla hizmet verdikleri firmaların süreçlerini doğrudan etkilediği için çok büyük bir çapta bir değişim gerektiriyor. sürenin sürekli uzatılmasının nedeni de bu.

peki bizde işler ne durumda? 

geçtiğimiz kasım ayında yayınlanan ve 1 ocak 2020 tarihinden itibaren yürürlüğe giren kanun değişiklikleri kapsamında ödeme hizmetleri ve ödeme hizmeti sağlayıcıları ile elektronik para kuruluşlarının düzenlenmesi, lisanslanması ve denetlenmesi merkez bankası’na devredilmişti.

orada dikkat çeken bir iki nokta daha vardı; yeni ödeme hizmeti tipleri tanımlandı.

• bir ödeme hizmeti kullanıcısının isteği üzerine başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısında bulunan ödeme hesabıyla ilgili sunulan ödeme emri başlatma
• ödeme hizmeti kullanıcısının onayının alınması koşuluyla, ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcıları nezdinde bulunan bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgilerin çevrim içi platformlarda sunulması hizmeti 

bunlar da çok geçmeden açık bankacılığın ayak sesleri olarak yorumlandı.

geçtiğimiz günlerde de resmi gazete’de yayınlanan yönetmelik’te açık bankacılık tanımı yapıldı.

öncelikle üzerinde tartışabileceğimiz bir tanımın olması gerçekten iyi.

Açık bankacılık servisleri: Müşterilerin ya da müşteriler adına hareket eden tarafların API, web servis, dosya transfer protokolü gibi yöntemlerle bankanın sunduğu finansal servislere uzaktan erişerek bankacılık işlemlerini gerçekleştirebildikleri veya gerçekleştirilmesi için bankaya talimat verebildikleri elektronik dağıtım kanalını ifade eder.

açık bankacılık servislerinin nasıl verileceği vb. konularda bilgi yok, sadece açık bankacılık servislerinde kimlik doğrulama ve işlem güvenliğiyle ilgili bilgi veriliyor.

dikkat çeken bir diğer nokta da açık bankacılık ile ilgili düzenlemelerin bddk’da olması. görünen o ki işin banka kısmı bddk’da olacak ama bunların ödeme kuruluşları tarafından nasıl sunulacağı da merkez bankası tarafından belirlenecek.

birbiri ardına yaşanan bu gelişmeler heyecan verici ve evet, açık bankacılık geliyor ama nasıl geldiğini anlamak için bir süre daha bekleyeceğiz.